چگونه از گیتار مراقبت و نگهداری کنیم؟

نگهداری و مراقبت از گیتار، تمیز کردن گیتار و رعایت نکاتی برای افزایش طول عمر گیتار مواردی هستند که بهتر است یک گیتاریست آنها را انجام دهد. مخصوصا افرادی که گیتارهای گرانقیمت و حساس دارند. شاید رعایت بعضی از این نکات نیاز به دقت و حوصله زیادی داشته باشد اما برای کسی که می خواهد مراقبت خوبی از گیتار خود بکند و به دوام بیشتر و افزیش طول عمر گیتارش کمک کند، این نکات بسیار حیاتی هستند. ما این موارد را در ۳ بحث کلی مطرح می کنیم.

محیط مناسب برای نگهداری گیتار
تفاوتی نمی کند در چه فصلی از سال هستیم، گیتار شما همواره بدنبال یک تعادل در درجه حرارت و میزان رطوبت است، چراکه هنگام ساخت گیتار، آنرا در یک شرایط کنترل شده قرار می دهند.

بهترین دمای محیط برای نگهداری گیتار ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتیگراد است. بنابراین سعی کنید دمای اتاقی که گیتارتان در آن قرار دارد در همین بازه حرارتی باشد، هوای زیر ۱۰ درجه و بالای ۳۰ درجه می تواند خطرات جدی برای ساز شما داشته باشد و باعث ترک و تاب برداشتنش گردد و صدای گیتارتان را از حالت استاندارد خارج کند. همچنین گیتارتان را از منابع گرمایشی و سرمایشی مثل بخاری، اجاق گاز و کولر دور کنید.

رطوبت مناسب برای نگهداری گیتار بین ۴۵% تا ۵۵% می باشد. در محیط خشک (زیر ۴۰% رطوبت) باعث انقباض و احتمالا ترک برداشتن گیتار می شود. در این محیط صدای گیتار نیز کمی تیزتر و خش دارتر می شود. از آن طرف در رطوبت بیشتر از ۶۰% هم احتمال بادکردن و موج دار شدن چوب گیتار بیشتر می شود و ممکن است درزهای گیتار نیز شکننده تر گردند. همچنین در محیط بیش از حد مرطوب صدای گیتار خفه و گرفته می شود. برای جلوگیری از باد کردن چوب گیتار پیشنهاد می شود آن را دور از منابع رطوبت مثل دریا، استخر، حوض و حمام قرار دهید.

با تهیه دستگاه رطوبت سنج، شما می توانید رطوبت اتاقی را که در آن گیتار قرار دارد، اندازه بگیرید. اگر محیط بیش از حد خشک است، می توانید با استفاده از دستگاه رطوبت ساز خانگی رطوبت اتاق را افزایش دهید. اگر هم رطوبت زیاد است می توانید رطوبت گیرهای موجود در بازار (پودرهای سیلیکاژل) را تهیه کنید، آنها را داخل گیتار یا هاردکیس (که به شدت تهیه آن را توصیه می کنیم) قرار دهید و از میزان رطوبت بکاهید. توجه داشته باشید گیتار را نباید زیاد به دستگاه رطوبت ساز نزدیک کنید سعی کنید این دستگاه را دور از گیتار قرار دهید.

تمیز کردن گیتار
ساده ترین راه حفظ و نگهداری گیتار، تمیز کردن مداوم آن است. گرد و غبار، جزئی از محیط زندگی شماست و شاید براحتی بتوانید گرد و غبار را از روی گیتار از بین ببرید اما مشکل از آنجایی شروع می شود که این گرد و غبار با چربی و عرق بدن آمیخته می شود و به بدنه یا سیم گیتار می چسبد.

زمانیکه با انگشتان دستتان آکورد می گیرید یا ملودی می نوازید، چربی و عرق پوستتان به سیم انتقال پیدا می کند و در بلند مدت باعث فرسودگی و زنگ زدگی سیم های فلزی می شود. همچنین این عرق و چربی از سیم ها به صفحه انگشت گذاری (فرت بورد) نفوذ می کند، بنابراین توصیه می شود بعد از هرجلسه تمرین سیم های گیتار را تمیز کنید.

بهترین ابزار برای تمیز کردن گیتار پارچه نخی نرم و خشک می باشد. (به هیچ عنوان از مواد شوینده، آب و الکل استفاده نکنید)

پارچه را بین انگشت اشاره و شست قرار داده (مانند شکل بالا) و در طول سیم شروع به حرکت رفت و برگشت کنید تا جرم های روی سیم کاملا پاک شود .

گیتار دارای یک پوشش لاک الکلی است که این پوشش از گیتار محافظت نموده آن را براق و شفاف می کند که به آن Finish گیتار می گوییم. وقتی گرد و غبار و جرم را از روی فینیش گیتار پاک می کنیم، گیتار سالها براق و شفاف باقی می ماند.

برای تمیز کردن سایر قسمتهای گیتار از جمله صفحه صدا (روی گیتار)، پشت و بغل گیتار نیز می توانید از پارچه نخی و نرم استفاده نمایید. البته جهت عبور از سیم ها و پاک کردن جرم های زیر آنها (روی بدنه و صفحه انگشت گذاری) بهتر است از قلم مو استفاده نمایید.

محافظت از Finish گیتار
آب و الکل به فینیش گیتار آسیب می رساند اما دشمن اصلی آن عرق و چربی بدن است. ما نمی توانیم جلوی تعریق یا گرد و غبار را بگیریم اما با رعایت نکاتی می توانیم اثر آن را بر روی گیتار کمتر کنیم و باعث افزایش طول عمر گیتار شویم.

۱- هنگام نواختن گیتار لباس آستین بلند بپوشید تا از برخورد مستقیم آرنج و بازو به گیتار جلوگیری شود.

۲- حتی الامکان از برخورد شکم و سینه به پشت گیتار جلوگیری کنید.

۳- بعد از هر جلسه تمرین با یک تکه پارچه نخی نرم و خشک کل گیتار را تمیز کنید.

۴- هنگام نواختن گیتار همواره از لباس های تمیز استفاده کنید تا چربی و عرق بدنتان به گیتار منتقل نشود.

۵- از تی شرت ها یا پیراهن های دارای دکمه یا زیپ استفاده نکنید تا آسیبی به پشت گیتار نزند.

۶- هر ۳ یا ۴ ماه یکبار روی بدنه، پشت، بغل و سردسته گیتار را واکس مخصوص گیتار بمالید. یک پوشش نازک کافیست.

سایر نکات مهم
۱- درصورتیکه از گیتار به مدت کوتاهی استفاده نمی کنید (مثلا چند روز) آنرا روی پایه گیتار قرار داده یا داخل هاردکیس بگذاریدش.

۲- اگر به مدت طولانی از گیتار استفاده نمی کنید تمام سیم ها را دو سه دور شل کنید و آن را داخل هاردکیس قرار دهید.

۳- حداقل سالی یک بار پیچ های کوک را با مواد روان کننده سنگین مثل وازلین چرب کنید و پیچ ها را یکی دوبار بچرخانید تا روغن به تمام قسمتهای چرخ دنده برسد.

۴- گیتار را از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید.

۵- گیتار را به مدت طولانی داخل صندوق عقب ماشین قرار ندهید و حتما از هاردکیس استفاده کنید.

۶- هر زمان بطور غیرعمد ضربه ای به گیتار وارد کردید و گیتار ترک برداشت هرچه زودتر آن را نزد یک تعمیرکار گیتار ببرید تا شکاف آن بیشتر نشود.

۷- گیتار را از شرایط متغیر دما و رطوبت دور نگه دارید.