● فاصله موسیقی
در موسیقی اختلاف زیرو بمی (زیرایی) یا نسبت تواتر میان دو صدا را فاصله گویند. فاصله دو نت پی درپی را متصل و غیر آن را منفصل گویند. بعضی از فاصله های متصل كه به هم نزدیك ترند نیم پرده و آنهائی كه دور ترند پرده نامیده می شوند. فاصله را همیشه بالا رونده حساب می كنند. هر فاصله به نام شماره نت های تشكیل دهنده آن نامیده می شود.بدیهی است كه تعداد فاصله های میانی هر فاصله همیشه یكی كمتر از شماره نام آن است.علامتهای تغییر دهنده علامتهای تغییر دهنده علامتهائی هستند كه قبل از نت ها (سمت چپ) قرار گرفته و صدای آنها را به اندازه نیم پرده یا دو نیم ـ پرده كروماتیك بالا یا پایین می برد .

دیز (#) صدای نت بدون علامت را نیم پرده كروماتیك بالا می برد . بمل (b) صدای نت بدون علامت را نیم پرده كروماتیك پایین می برد . دوبل دیز (×) صدای نت بدون علامت را دو نیم پرده كروماتیك بالا میبرد . دوبل بمل (bb) صدای نت بدون علامت را دو نیم پرده كروماتیك پایین می برد .

بكار صدای نت های با علامت یعنی تغییریافته بوسیله دیز وبمل و دوبل بمل را به حالت اصلی بر می گرداند. نیم پرده دیاتونیك و كروماتیك دو نت كه هم اسم نبوده و نیم پرده فاصله داشته باشند، نیم پرده دیاتونیك ؛ و دو نت كه هم اسم بوده ونیم پرده فاصله داشته باشند، نیم پرده كروماتیك نامیده می شوند. هر پرده از یك نیم پرده كروماتیك (۵كما) ویك نیم پرده دیاتونیك (۴كما) یا بعكس تشكیل شده است. هر كما معادل ۹/۱ پرده است، بنابراین ۹كما تشكیل یك پرده میدهد

● نت های مترادف (آنارمونیك)
دو نت كه هم اسم نبوده ولی صدایشان یكی باشد، مترادف یا آنارمونیك نامیده میشوند. اگر نت بم (نت اول ) یك فاصله را نیم پرده كروماتیك پایین یا نت زیر (نت دوم )را نیم پرده كروماتیك بالا ببریم فاصله دورترمیشود ، ولی تعداد فاصله های میانی آن ثابت می ماند.
مثلا اگر فاصله چهارم درست را كه از دو پرده و یك نیم پرده تشكیل شده است ، به اندازه نیم پرده كروماتیك دور كنیم تبدیل به فاصله چهارم افزوده میشود. اگر نت بم (اول ) یك فاصله را نیم پرده كروماتیك بالا یا نت زیر (نت دوم) را نیم پرده كروماتیك پایین بیاوریم فاصله نزدیك تر می شود، ولی باز هم تعداد فاصله های میانی آن ثابت می ماند. مثلا اگر فاصله سوم بزرگ را كه از دو پرده تشكیل شده به اندازه نیم پرده كروماتیك نزدیك تر كنیم ، به فاصله سوم كوچك تبدیل می شود.

بنابراین،اگرازفاصله بزرگ نیم پرده كروماتیك كسرشودبه فاصله كوچك تبدیل می شود. اگرازفاصله كوچك ودرست نیم پرده كروماتیك كسرشودبه فاصله كاسته تبدیل می شود.(به استثنای یكم درست كه كاسته ندارد ). اگربه فاصله بزرگ ودرست نیم پرده كروماتیك اضافه شودبه فاصله افزوده می شود.اگربه فاصله افزوده نیم پردهكروماتیك اضافه شود به فاصله افزوده ترتبدیل میشود. اگرازفاصله كاسته نیم پرده كروماتیك كسرشودبه فاصله كاسته تر تبدیل می شود.

● معكوس فاصله ها
اگرنت بم (اول)یك فاصله رایك اكتاو بالاببریم وبعدازنت زیر(دوم)قراردهیم ویااگرنت زیر (دوم)یك فاصله رایك اكتاو پایین بیاوریم و قبل ازنت بم(اول)قراردهیم،فاصله معكوس می شود. چون شماره فاصله ومعكوس آن عدد ۹ رابه وجودمی آ ورد، بنابر این برای پیدا كردن معكوس هرفاصله كافی است كه شماره آن را ازعدد ۹ كم كنیم. ضمنا معكوس فاصله های درست همیشه درست است ومعكوس فاصله های بزرگ همیشه كوچك است وبه عكس. ومعكوس فاصله های كاسته همیشه افزوده است وبعكس. ومعكوس فاصله های افزوده تر همیشه كاسته تر است وبه عكس .

● فاصله های نغمگی (ملودیك )وهماهنگ ( هارمونیك)

دوصدای فاصله اگر پی در پی شنیده شوند فاصله را ملودیك واگر با هم شنیده شوند فاصله را هارمونیك گویند. فاصله های مطبوع ( ملایم ) ونا مطبوع ( ناملایم) فاصله های یكم درست وپنجم درست وهشتم درست را مطبوع كامل وفاصله های سوم بزرگ و سوم كوچك وششم بزرگ وششم كوچك را مطبوع غیر كامل وفاصله چهارم درست را مطبوع مشترك وپنجم كاسته چهارم افزوده را نا مطبوع جاذب وبقیه فاصله ها را نامطبوع گویند.

● فاصله های ساده :

فاصله هائی هستند كه حدود آنها ازیك اكتاو تجاوز نكند .

● فاصله های تركیبی :

هر فاصله كه از اكتاو تجاوز كند تركیبی نام دارد. برای تركیبی كردن یك فاصله ساده كافی است كه نت زیر (دوم ) آن را یك یا چند اكتاو بالا یا نت بم (اول) آن رایك یا چند اكتاو پائین ببریم . كیفیت فاصله های ساده در تركیبی آنها عوض نمی شود ، یعنی فاصله های درست در تركیبی درست وفاصله های بزرگ درتركیبی بزرگ وكوچك در تركیبی كوچك خواهد بود. فاصله تركیبی همیشه از اضافه كردن یك یا چند عدد ۷ به فاصله ساده آن بدست می آید.مثلا اگر فاصله سوم بزرگ را به اندازه یك اكتاو دوركنیم فاصله دهم بزرگ ،واگر به اندازه دو اكتاو دور كنیم فاصله بزرگ حاصل میشود .
۱۷=۷+۷+۳
۱۰=۷+۳
برای ساده كردن فاصله های تركیبی نیز باید یك یا چند عدد ۷ از آن كسر كردتا فاصله ساده آن به دست آید. مثلا از فاصله هجدهم درست می توان دو عدد۷ كسر كرد تا عدد چهار باقی بماند و نتیجه چهارم درست شود .
۴=(۷+۷)-۱۸
توضیح : چون فاصله های یكم درست و هشتم درست هر دو فاصله ساده هستند ، فاصله ساده فواصل پانزدهم و بیست و دوم و بیست و نهم میتواند هشتم درست و یا یكم درست باشد